Bu yazı serimizde; “bulut nedir? nasıl kullanılır?” ve “hangi teknolojiler bize yardımcı olur?” sorularına odaklanarak, bulut teknolojisinin temellerinden geniş kapsamlı şekilde bahsedeceğiz. Serimizin giriş yazısı olan bu makalede, genel olarak hangi konulardan bahsedeceğimizi görebilirsiniz.
Harika yazı serimizde, uzun soluklu bir yolculuğa çıkacağız. Yazı serimizi tamamladığınızda aşağıdaki soruların tamamına doyurucu cevaplar verecek seviyeye ulaşacaksınız. Ve emin olun kendinize çok daha iyi bir kariyer planı hazırlayabilirsiniz!
Bulut Bilişimle İlgili İlk Akla Gelen 10 Soru
Bulut Teknolojisinin Getirisi Nedir? İş dünyası açısından bir şirkete bulut ne kazandırır? Ve tabi ki bireysel getirisi. Yeni bir kariyer olabilir mi?
Teknik Tarafı : Özel (private) ve genel (public) bulut nedir? Aralarında ne gibi farklar vardır?
Etkileri : Bulut kullanılan sistemlerde olumlu ve olumsuz etkiler nasıldır? Avantaj/dezavantaj oranı her zaman pozitif midir?
Riskleri nelerdir? : Güzel yanları olduğu kesin olmasına rağmen, her şeyde bir risk bulundu aşikardır. Tabi ki bulut teknolojisinin riskleri bulunur. Bulut’un riski var mıdır? Varsa nelerdir?
Uzun bir seri olacağından bahsetmiştik. Fakat, gözünüz sakın korkmasın. Haydi Bulut Bilişimi öğrenerek maceramıza başlayalım.
Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir?
Konunun en can alıcı kısmına geldik. Bulut bilişim ve kullanım biçimini anlamak, bulut nedir sorusuna cevap vermek için hayati önem taşıyor.
→ Bulut bilişim, bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istendiği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır.
Günümüzde her cihaz, buluta bir şekilde bağlıdır ya da bulutun bir parçasıdır. Bulut bilişim kısaca; sanal bilgisayarlarla oluşturulan bir platform diyebiliriz. Klasik terimlerden çok, bulut bilişimi sizin tanımanızı sağlamak istiyoruz.
NetFlix, BluTv, Aws, Azure, BulutHan gibi daha bir çok firma bulut teknolojisini pazarlıyor ve kullanıyor.
Bulut Bilişimin 5 Karakteristik Özelliği – Bulut Nedir?
1. Esneklik
Bulut Bilişiminin en sevdiğim tarafı, esnek olmasıdır. Sadece güzel bir sözcük olduğundan değil. Esnekliğin; bulutu, bulut yapan en temel özellik olduğunu düşündüğümden.
Bir düşünün: Bilgisayarınızın kapasitesini arttırmak yada azaltmak istiyorsunuz. Bunu, fiziksel bir makinede yapmak istediğinizde yaşayacağınız zorluğu yazmama gerek yoktur diye düşünüyorum. Sadece bireysel olarak da düşünmeyin. İş dünyası olarak örnek verilecek olursa; bir sunucunun kaynaklarını arttırmak yada azaltmak istediğimizde bulut bilişiminin bu özelliği çok önemlidir.
Farklı makaleler ya da eğitimlerde esneklik olarak bahsettiğim özelliğin “ölçeklenebilirlik” olarak geçtiğini görebilirsiniz. Aralarında benzerlik olduğunu kabul etmekle birlikte, aynı olmadıklarını söylemeden geçmek istemiyorum. Kapasitenin arttırılması, “ölçeklenebilirlik” özelliğidir. Lakin, kapasitenin azaltılması tamamen esneklikle ile ilgilidir.
Anlaşıldığı üzere, esneklik, hem arttırma hem de azaltmak işlerini kapsar. Talep geldikçe kapasite arttırmak, çoğunlukla iş dünyasında birincil çözüm olarak görülür. Fakat kapasite azaltmak… İşte bu esnekliktir! Velhasıl, “ölçeklenebilirlik” aslında esnekliğin bir parçasıdır.
Esneklikle gelen bir diğer özellik, “kullanılabilirlik” diye tercüme edilebilen “availability” kavramı. Kapasitenin, talebi karşıladığından emin olmak isteriz. Bu yüzden, bilişim dünyasında, kapasite yeterli olmalı ki gelen talebi karşılasın. İşte bu kullanılabilirlik terimi, esnekliği tamamlayan bir diğer özelliktir.
Kullanılabilirlik özelliği ile en çok karıştırılan terim güvenilirliktir. Kullanılabilirlik kapasitenin yeterli olma durumudur. Güvenilirlik ise mevcut kapasitenin istenilen düzeyde kullanılmasıdır.
Çoğu insanın, buluta geçmesinin nedeni esnekliktir. Çünkü yukarıda her insan talebe göre işini büyütmek ya da küçültmek ister. Ve bunu maliyeti en düşük seviyede tutarak yapmak ister.
2. İsteğe Bağlı Kısmi Modifikasyon
Bulut bilişimin 2. önemli özelliği, isteğe bağlı geliştirilebilmesi ya da planlanabilmesidir. Biz istediğimiz için ve istediğimiz şekilde kaynaklar kullanılabilir.
Tasarrufu düşünün. Eğer ben bir bilişim kaynağı istiyorsam, kaynağı oluşturur, kullanırım. İhtiyacım bittiğinde, envanterden çıkarırım. Bu özellik, para kurtarıcıdır. Aşağıda “Ölçülebilen Servis” kısmına göz attıktan sonra daha iyi anlayacaksınız.
İsteğe bağlı modifikasyonun diğer güzelliği hızdır. Bir hizmet sağladığımızda, talep arttıkça hızlıca talebi karşılayacak donanımları satın alır, talep azalınca donanımı iade ederiz. Bu da bizlere piyasada bir artı olarak yazılacaktır.
Peki bu işlem nasıl yapılıyor dersiniz? Tabi ki sanallaştırma teknolojisi ile. Sanallaştırma teknolojisi ile sanal bilgisayarlar oluşturur ve o bilgisayarın parçalarını isteğe bağlı olarak değiştirebiliriz.
Birçok bulut teknolojisi “kullandığın kadar öde” özelliği ile reklamını yapar. Misal; sanal bir makine oluşturup sadece o makine açıldığı anda taksimetre gibi fiyatlandırma yapılabilir. İşte buna bulut bilişiminin “isteğe bağlı” özelliği denir.
3. Kaynak Havuzu – Yedekleme ve Sürdürülebilirlik
Bulut bilişimin üçüncü güzel özelliği “Kaynak Havuzu”dur. Yukarıda bahsettiğimiz “isteğe bağlı” olayı, kaynak havuzu ile yakından ilişkilidir.
Sanal bir ortamda oluşturulan bir bilgisayarda, çok hızlı bir şekilde kaynak yenileme yapılır. Kaynak havuzu, işte bu kaynakların tutulduğu yerdir. Ve çok yeni donanımlar kullanılır. Aşağıda görülen cihaza IT dilinde “şasi (chasis)” denir.
Bu sunucuda kullanılan anahtar teknoloji yedekliliktir. Çünkü emin olmak istediğimiz bir şey varsa o da sürekliliktir. İşlerimizin yarıda kesilmesini istemeyiz değil mi? Bunu bulut bilişimde yedeklilikle sağlarız. Yukarıda gördüğünüz sunucu üzerinde birden fazla sanal makine çalışır ve hepsi yedeklidir. Herhangi bir parça bozulursa siz farkına bile varmadan sanal makine yedekten çalışmaya devam eder. Ya da sunucunuza ciddi bir DDOS saldırısı olduğunda, aldırı alan sunucu pasif duruma geçer. Pasif durumda olan diğer yedek, devreye girer. Bulut bilişim sayesinde biz bu hızlı ve kurtarıcı değişikliği hissetmeyiz bile. DDOS konusuyla ilgiliyseniz ve daha fazla bilgi almak isterseniz DDOS Nedir? yazıma göz atabilirsiniz.
4. Ölçülebilen Servis
Önemli bir diğer özellik olan “Ölçülebilen Servis” ‘e geldik. Kullanılan kaynakları ölçen ve bu kullanımı faturalandıran bir şeyler olmalı değil mi? Yani yukarıda anlattığımız özelliklerin bir bedeli olmalı.
Aşağıdaki Microsoft Azure faturalandırma sayfasının bir örneğini görüyorsunuz. (İyi inceleyin. kurumsal hayatta karşılaşma ihtimaliniz yüksek 🙂 )
Azure yada AWS üzerinde gibi platformlarda kullanılan bilgisayar özelliklerine göre fiyatlar farklılık gösterir. Fakat uzun vadede hesaplama yaparsak, karlı bir iş olduğunu anlayacaksınız.
5. Geniş Erişilebilirlik
Bulut bilişimin son özelliğine gelmiş bulunuyoruz.
Bulut Bilişimi tanımlayan özellik denilebilir. Bulut firmaları, sunucularını dünyanın dört bir yanında dağıtmış durumdadır. İstediğiniz her yerden, istenilen şekilde bu sunuculardan yararlanabiliriz. Aşağıdaki resimde AWS sunucularının konumlarını görüyorsunuz.
Bu beş temel özellik bulut bilişimi oluşturur.
Bulut nedir? Nasıl Çalışır? Bulutun temel özellikleri nelerdir? sorularına giriş seviyesinde cevaplar verdik. Umarım bu yazı faydalı olmuştur. Serimiz devam ettikçe konuları derinleştirerek ve irdeleyerek ilerleyeceğiz.
Sorularınızı yorumlarda sorabilirsiniz. Memnuniyetle cevaplamaya çalışırız. Eksik gördüğünüz, eklemek istedikleriniz varsa lütfen belirtin.
Bir sonraki yazımız olan “Sanallaştırma ve Bulut” da görüşmek dileği ile…
