James Webb Teleskobu (James webb telescope) adını, 2002’de NASA’nın Apollo programı sorumlu müdürü olan James E. Webb’ten almıştır. JWST projesi, NASA başkanlığında olmak üzere Avrupa ve Kanada Uzay Ajansı ile15 farklı devletin yürüttüğü ortak bir projedir.
James Edwin Webb Kimdir?
James Edwin Webb, NASA’da ikinci yönetici olarak 1961-68 yılları arasında görev yapmıştır. İnsanlı ilk uzay uçuşlarını, Mercury ve Gemini programlarını kendi döneminde gerçekleştirmiştir. Ayrıca insanoğlunun Ay’a gitmesini sağlayan Apollo programlarını da başlatan insandır.
Hubble’ın Halefi; James Webb Uzay Teleskopu
1990 yılından bu yana Dünya yörüngesinde Hubble Uzay Teleskobu bulunuyor. Yıllardır görevini başarıyla yerine getiren teleskobun yerini alması için James Webb Teleskobu gönderildi.
Hubble’ın ardılı olarak 1995 yılında tasarlanan JWST’in son halini alması 25-30 yılı aldı. Fırlatılmak istenildiğinde de birçok teknik engelle karşılaştı. NASA’nın Avrupa ve Kanada uzay ajansları ile birlikte yürüttüğü bu proje 10 milyar dolara geliştirildi.
Kızılötesi teleskop ve sahip olduğu ileri optik donanımlar sayesinde evrenin yaklaşık 13,7 milyar yıl önce oluşumuna sebep olan “Büyük Patlama”dan (Big Bang) milyonlarca yıl sonraki halini inceleyecegi tahmin edilmekte. Hiç bir uzay aracı Büyük Patlama’dan 100 ila 250 milyon yıl sonra bu kadar eskiyi incelemek için gönderilmemişti.
James Webb Uzay Teleskobu’nun, insanlık tarihinde bir ilke öncülük ederek, Evren’nin ilk ışığı ve Büyük Patlama’dan bir süre sonra oluşan ilk uzaysal nesneleri gözlemleyeceği öngörülüyor.
Yoksa Intersaller filmi gerçek mi oluyor?
James Webb Teleskopu’nun Teknik Özellikleri
Hubble’in 2,4 metrelik ana aynasının aksine JWST’nin 6.5 metre çaplı ana aynası 18 adet altıgen aynanın birleştirilmesiyle oluşturuldu. Parçalı ayna teknolojisi büyük çaplı aynaların daha kolay ve az maliyetle yapılabilmesine imkan tanıdı.
Parçalı aynalar benzerlerinin aksine gümüş veya alüminyum gibi alışılmış elementlerle değil, kızılötesi dalga boyundaki ışınları daha iyi yansıtabilmesi için altın ile kaplı. Aynanın yapımında yaklaşık 48 kilo altın kullanıldı.
James Webb Teleskobu Tasarımı
James Webb Teleskobu, büyüklüğünden dolayı rokete sığmayacağı düşünülerek origami gibi katlanabilen hareketli parça olarak tasarlandı. (james webb vs hubble)
Hubble evren görmek için morötesi tayflar kullanırken JWST evreni, yüksek çözünürlükte ve geliştirilmiş kızılötesi ile görüntüleyecek. Bununla birlikte yıldızlararası gaz ve toz bulutlarının arasından geçerek ve kızılötesi dalgalar yayarak gizlenmiş nesnelerin daha kolay görüntülenmesini kolaylaştıracak.
JWST bir aracı olan MIRI’nin orta dalga kızılötesi ışığı görüp sağlıklı çalışabilmesi için sıcaklığının -266.15 °C olması gerekiyor. Güneşten gelen ısıyla birlikte teleskobun parçaları aşırı ısınırsa James Webb Teleskobu’nun “kızılötesi görüşünü” engelleyebilir. Bu yüzden de teleskopta, gözlem aletleri ve detektörleri soğutmak için sıvı helyum ve nitrojen içeren kriyojenik bir soğutucu bulunmakta.
Berilyumla kaplanmış 18 altıgen aynanın birleşimi ile oluşan ana aynası, JWST’nin tasarımının ana odağı, yakın-kızılötesi astronomidir. Ancak cihaza bağlı olarak turuncu ve kırmızı görünür ışığın yanı sıra orta-kızılötesi bölgeyi de rahat bir şekilde görebilmesi için tasarlandı.
JWST, son derece düşük sıcaklık isteyen bir uzay aracı. Teleskobun kamera takımını ve diğer ekipmanlarını güneş ışığından uzak tutulması oldukça önemli. Kamera takımının gölgede ve soğuk alanlarda tutarak sağlıklı çalışması sağlamak için NASA mühendisleri, alüminyum kaplı Kapton poliimid filmden yapılmış beş katmanlı bir güneşlik tasarladı. james webb wiki
JWST’nin güneşligi, her biri bir saç teli kalınlığında olan beş kat Kapton’dan yapıldı. Katmanlar, ısının tüm güneş kalkanı boyunca ilerlemesini önlemek için vakum boşluklarıyla ayrılıyor. Ayna 6.5 metre uzunluğa ve 24.5 metrekare ölçülerine sahip. Uçurtma görünümüne sahip bu güneş kalkanı, uzay teleskobu tarafından emilen ısının boşluklara yayılarak her alt katmana daha az ısı ulaşmasını sağlayacak. (james webb orbit)
James Webb Teleskobu’nun Yolculuğu
Dünya’dan yaklaşık olarak 930.000 mil (1,5 milyon kilometre) uzaklıkta bulunan bir yörüngeye doğru yola çıkan James Webb Teleskobunun yolculuğunu 30 günde tamamlanması bekleniyor.
Bununla birlikte L2 yörüngesine ulaştığında yeni teleskop, Big Bang sonrası en eski yıldızlardan gelen ışığı arayacak, galaksilerin oluşumunu ve gelişimlerini, yıldızların ve gezegen sistemlerinin evrimini inceleyecek ve yaşamın kökenlerini araştırmayı hedeflediği 4 ana nokta görevine başlayacak.
25 Aralık 2021’de fırlatılan James Webb Teleskopu, dünya dışına çıktıktan 2 gün sonra tamamen beş katmanlı güneş kalkanının açıldığı açıklandı. James Webb Teleskobu şuan nerede? Ne yapıyor? diye merak edenler, NASA’yı ziyaret ederek gelişmelerden haberdar olabilirler.
NASA ve uzay çalışmaları ile ilgili daha fazla yazı için sayfamızı takip edebilirsiniz.
