Mars, yüzyıllardır gizemini koruyan kızıl gezegen rengiyle dikkat çekiyor… Peki Mars hakkında ne biliyorsunuz?
Mars, Güneşten sonra gelen 4. Gezegen. Yaklaşık 4,5 milyon yıl önce şekillenmiş. Yüzeyindeki demir oksitten dolayı kırmızı görüntüsüyle dikkat çeken gezegen ince bir atmosfer, Ay’da ki gibi kraterli görünüm, Dünyadaki gibi kutup,volkan, vadi ve çöllere sahip.
Kızıl Gezegen Hakkında
2 adet uydusu bulunmakta, bu uydular 1877 yılında astronom Asaph Hall, keşfetmiş ve isimlerini Phobos ve Deimos koymuştur.
Yoğunluğu dünyanın yüzde 15’i, kütlesi yüzde 11’i kadardır. Kırmızı görünümünün sebebi hematit yada pas adı verilen demir oksitten alır.
Olimpos Dağı (Olympus mons) güneş sisteminin en yüksek dağıdır. Marineris Vadisi kanyonu en büyük kanyonu ünvanına sahip. Kuzey yarım kürede uzunluğu 10.600 km, genişliği 8500 km olan dev bir meteor kriteri var.
Mars su bakımından zengindir. Temmuz 2008’de Phoenix Mars Lander Mars yüzeyinin sığ bölgelerinde buzullardan örnek almıştır. Geçen 10 yıl içinde gayzer türü su fışkırtma ve su akıntılarının olduğu saptanmıştır. Sıcak aylarda tuzlu su akıntısı olduğu bilinmekte.
Mars ( Kızıl Gezegen) Adının Kökeni
İsmini Roma mitolojisi savaş tanrısından almıştır. Kırmızı görüntüsü nedeniyle kan ile bağdaştırıldığı için bu isim verilmiş.
Farklı Dillerde Mars
Yunanca Ares kelimesi Mars’ı tanımlanmakta. Mars coğrafyasını inceleyen bilim dalı Areloji adı bu kelimeden türetilmiş.
Arapça’da marsla ilgili ateş ile ilişkili El-Mirrih kelimesi kullanılır. Türkçeye Merih olarak geçmiştir.
Çince, Korece ve japonca da ateş yıldızı anlamına gelen 火星 şeklinde yazılır.
Babil mitolojisinde ateş ve yıkım ilahı Nergal adı verilmiştir. Hindular Mangala, Sanskrit diyince Angaraka denilir.
Eski mısır’da Horus, İbranicede kızaran anlamında Ma’adim (kızaran anlamında) kullanılırdı.
Neden Kızıl Gezegen?
Mars’ı bu kadar ilgi çekici kılan bir Mars gününün yaklaşık olarak 24 saate eşit olmasıdır. Marsta bir gün 24 saat 39 dakika 35 saniyedir.
25 derece olan eksen eğikliği sayesinde mevsimler oluşur. Gerek atmosfer yapısındaki oksijen ve diğer gazların oranı gerek dünyaya yakınlığı ile ilgi odağıdır.
İlk Keşif ve Gönderilen Araçlar
1970li yillarda resimler gönderen uydular ve yüzeye başarılı şekilde inen uzay araçları sayesinde ilk bilgiler elde edildi. NASA 1993’de Mars Exploration Program’ını başlattı.
İlk araç Pathfinder 1997 yılı temmuz ayında Sojourner rover ile kızıl gezegene başarılı iniş yapan ilk tekerlekli araçtır. 27 Eylül 1997’ye kadar birçok araştırma yapmış ve dünyaya iletmiştir.
3 haziran 2010 da fırlatılan Opportunity, Spirit adı verilen keşif aracı ile birlikte gönderildi. Spirit yüzeyde sıkışıp kaldığı için görevi 1 sene sonra sonlandırıldı.
Uzun süre çalışmalarını sürdüren Opportunity en uzun mesafe rekoru yaparak 45 km yol aldı. 2018 yılında çıkan bir kum fırtınası yüzünden güneş panelleri kumla kaplandığı için iletişim kesildi.
26 Kasım 2011’de fırlatılan Curiosity bir nevi mini laboratuvar gibidir. Misyonu hala devam etmekte ve hala içinde birçok ekipman barındırmakta. Curiosty Mars yüzeyinde canlı organizmaların yapı taşı olan karbon içeren organik moleküller buldu.
InSight Marsı derinlemesine incelemek amacıyla tasarlanmıştır. Görevi 5 Mayıs 2018’de başladı. 28 Kasım 2018’de Mars’a başarılı bir iniş yaptı.
İndiği bölgede sismograf ve ısı sondası yerleşimi yapmakta. Bilimsel çalışmaların devamı için NASA tarafından 2022 yılına kadar görevi uzatıldı.
Perseverance ve Ingenity Mars keşif görevi için görevlendirildiği 18 Şubat 2021’de Jezero Krateri’ne iniş yaptı.
Toplayacağı numuneleri 2026 yılında dünyaya göndermesi hedefleniyor. İzlemek isteyenler için NASA Perseverance Mars yayını yapmakta. İzlemek için https://www.nasa.gov/
NASA, Perseverancenin bulunduğu yerin yakınında fosilleşmiş kanıtlar bulduğunu duyurdu.
Paylaşılan fotoğrafta kurumuş bir nehir yatağı görülmekte. “Kodiak Butte” olarak bilinen bir kaya oluşumunun fotoğrafı dikkat çekti.
Çekilen fotoğrafın milyonlarca yıl öncesine ait bir göl dibi olduğunu doğrulayan kayalar olduğu görüldü.
Abd dışında Birleşik Arap Emirlikleri ve Çin’de Mars’a araç gönderen ülkelerden.
Arap emirliklerine ait araç Hope, Şubat 2011’de Mars’a ulaştı. Atmosferi ve iklimi detaylı şekilde incelemekte.
Çin’in aracı Zhurong 2020 Temmuz’da Mars’a başarılı bir şekilde indi. Mars’ın jeolojik yapısını ve atmosferini inceleyecek.
Kızıl Gezegende Koloni Kurmak Mümkün mü?
Elon Musk firması SpaceX ile Mars kolonisi kurmayi hedeflemektedir. Falcon Heavy ve Dragon kapsülü ile Mars’a insan taşımayı planlıyor.
İlk seferinde kargo taşımayı hedefleyen Space X’in 2022’de faaliyete geçmesi bekleniyor. Yapılan açıklamada Mars’a gidiş ücretinin 500 bin dolar altında olabileceğini açıkladı.
SpaceX ‘in sitesini şuradan inceleyebilirsiniz : https://www.spacex.com/
Elon musk koloni için özerk bir şehir inşa etmek için bütün mülklerini satmayı düşünüyor. Hisseleri dışında sahip olduğu bütün mülkleri ciddiyetini göstermek için satabileceğini açıkladı.
