Bilgi ve haber içerikli paylaşımların yapıldığı ve bireyler arası iletişimin daha hızlı sağlanabilmesi için geliştirilmekte olan sosyal medya platformları, iletişim kurmanın yanı sıra kişiye kendini ifade edebilme özgürlüğü de sunuyor. Fakat amacına uygun kullanılmayan her dijital oluşum gibi sosyal medya hesaplarının kullanımları da özellikle son yıllarda bağımlılık boyutunda seyretmeye başladığı bir gerçek. Bu da ‘sosyal medya bağımlılığı’ kavramını gündeme getiriyor.
Modern çağın güncel problemlerinden biri olan sosyal medya bağımlılığı, dijital platformların artmasıyla birlikte insan yaşamını olumsuz yönde etkiliyor. Sosyal medya hesapları üzerinden hayatın içine dahil olmak isteyen ve kendilerini bu alanda ispatlamaya çalışan yüzlerce, binlerce insanın varlığı, gidişatın oldukça vahim bir durumda olduğunu gözler önüne seriyor.
Sosyal Medya Bağımlısı Mıyız?
Duygularımızı, düşüncelerimizi, sosyal yaşantımızı fotoğraf ve videolarla paylaşma imkanı sunan sosyal medya kullanımının bu denli artışı, kişinin psikolojisinden toplumsal ilişkilere kadar çok fazla alanı psikolojik, sosyolojik ve fizyolojik olarak olumsuz etkiliyor. Bu da uzun vadede daha büyük problemlerin meydana gelebileceğini ifade ediyor. Peki son zamanlarda hızla artmakta olan sosyal medya bağımlılığının belirtileri neler? Sosyal medya bağımlısı olup olmadığımızı nasıl anlarız?
Sosyal Medya Bağımlılığının Belirtileri
Sosyal medya hesapları, bireyi beğenilme, kendini ifade etme, kabul görme arzusuyla birlikte neredeyse onsuz yapamayacak hale getirdi. Bu da sosyal medya bağımlılığı denilen ve ciddi boyutlarda olumsuz sonuçlara yol açan bir başka problemi de gün yüzüne çıkardı. Peki sosyal medya bağımlılığının belirtileri neler?
- Sabahları uyandığınız anda ilk olarak sosyal medya hesaplarınıza bakmak istiyorsanız,
- Zamanınızın büyük bir kısmını günlük rutininizi aksatacak derecede sosyal medya hesaplarınızda geçiriyorsanız,
- İnternetsiz bir ortamda sosyal medyayı aktif olarak kullanamadığınız durumlarda tedirgin ve huzursuz oluyorsanız,
- Sosyal medya üzerinde geçirdiğiniz süre bireysel ilişkilerinizi olumsuz yönde etkileniyor ve siz artık yüz yüze iletişimlerden uzaklaşmaya başladıysanız,
- Arkadaşlarınızla ya da akrabalarınızla buluştuğunuzda dahi aklınız sosyal medyadaysa,
- Günlük rutininizi sosyal medya üzerinden yapacağınız paylaşımlar üzerine kurguluyor ve yaşadığınız her anı bu hesaplardan paylaşma isteği hissediyorsanız,
büyük ihtimalle sosyal medya bağımlısısınız. Tabi bu konuda bir uzmana danışmanız en doğrusu olacaktır.
Sosyal Medya Bağımlılığının Zararları
Dünya üzerinde %30 oranında aktif olarak kullanılmakta olan sosyal medya ağları (Facebook, Instagram, Twitter, Whatsapp, LinkedIn vb.) insan ilişkilerini olumsuz etkileyerek hem toplumsal hem de kültürel olarak bir deformasyon oluşturuyor. Özellikle yeni nesilleri tamamıyla etkilemekte olan dijital platformlar, kişilik bozukluklarına, nezaketin ve saygının yitirilmesine, dolayısıyla toplumsal ilişkilerin zedelenmesine ve daha birçok probleme neden oluyor.
Beğenilme ve takdir edilme arzusu, bireyin kendisiyle ilgili her anı paylaşma isteğine yol açarak, tüm ilişkilerini bu platformlar üzerinden kurma isteğine zemin hazırlar. Sadece sanal ortam üzerinden kurulan ilişkiler, bireyin duygularını da zamanla kaybetmesine neden olabilir. Sürekli takdir görme ve beğenilme arzusuyla hareket ediliyor olması, bu durumun ilerleyen süreçte bireye yetersiz gelmesine ve sosyal medya üzerinden yaşadığı mekanik ilişkilerin gerçek hayatta var olmadığını derinden hissederek kendisine olan güvenini ve saygısını kaybetmesine yol açacaktır.
Bireyin yaşamış olduğu bu özgüven ve saygı kaybı, toplumsal ilişkilerine de yansıyarak ikili ilişkilerden kaçınmasına, hayatını sadece sosyal medya hesapları üzerinden yaşama arzusunu meydana getirebilir. Kendini daha değerli hissedeceği bu alanın dışına çıkmak bireyde endişe ve tedirginliğe neden olarak, mümkün olduğunca sosyal yaşamdan uzaklaştırabilir.
Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte artış gösteren sosyal medya bağımlılığı, bireyin fizyolojik olarak da zarar görmesine neden olur. Sosyal medyada harcanan uzun saatler kişide uyku problemlerine, görme bozukluklarına, boyun ve baş ağrısı gibi şikayetlere zemin hazırlayacaktır. Uykusuzluğa ve vücut ağrılarına bağlı olarak gün içerisinde aşırı yorgunluk hali de uzun vadede sık görülen şikayetler arasında yer alıyor…
Sosyal Medya Bağımlılığının Tedavisi Var Mı?
Sosyal medya bağımlılığının sebep olduğu psikolojik ve fizyolojik problemlerin çözümü için bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Her bağımlılık gibi sosyal medya bağımlılığı da uzun vadede gözlem ve takiple kontrol altına alınabilir. Tedavi için öncelikle teşhisin konulması ve bağımlılık şiddetinin saptanması gerekmektedir.
Orta seviyedeki bir sosyal medya bağımlılığı için psikoterapi ve bir takım uygulamalı tedaviler (sosyal medya hesaplarından uzak bırakılma gibi) yeterli gelebilecekken, daha üst seviyedeki bir bağımlılık için ilaç tedavisine dahi başvurulabilmektedir. Bunun sebebi ise sosyal medyadan uzaklaştırılan bireylerin agresif tepkiler gösterme ihtimalinin göz önünde bulundurulmasıdır. Sakinleştirici ilaçlar, bu sürecin daha sağlıklı ilerleyebilmesi için etkili olmaktadır. Kişinin sosyal medyada harcadığı zamana bağlı olarak bazı kişilik bozukluklarına da rastlanması mümkündür. Bu aşamada da yine ilaç tedavisi ve davranış terapileri tercih edilmektedir.
