Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Sanayi ve Teknoloji ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıkları, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile TÜBİTAK’ın destekleriyle yürütülen Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi’nde sona yaklaşıldı.

Peki 5G Nedir? Hayatımızda 5G ile Neler Değişecek?

5G yani 5. Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti; yeni nesil kablosuz mobil iletişim teknolojisidir. Daha hızlı ve güvenilir bir iletişim sağlamak için, mevcut iletişim teknolojilerinden daha yüksek frekanslarda çalışır.

5G’nin amacı mobil ağların yarattığı servis ve uygulamaların artan ihtiyaçlarını karşılamak ve haberleşme teknolojilerini hayatın her alanına genişleterek “her nesneye” haberleşme yeteneğini kazandırmaktır. Bu amaçla oluşturulacak sistem, 10 Gbps seviyesinde çok yüksek hız kapasite beklentisinin yanında, 1 milisaniye seviyesinde çok düşük bağlantı gecikme gerekliliğini de içermektedir. Bu teknoloji yakın gelecekte hayatımızı ve iş yerimizi kökten değiştirecek inovasyonların altyapısını sağlayacak.

Akıllı hastane uygulamalarıyla sağlıkta, akıllı tarım uygulamalarıyla gıda ve tarımda, yenilenen baz istasyonlarıyla endüstri ve otomotiv sektörlerinde devrim niteliğinde gelişmeler yaşanacak.

• 5G; Gigabit ve üstü hızlara, ultra yüksek çözünürlükte içeriklere ulaşabilmeyi ve yeni yeni yaygınlaşan sanal gerçeklik uygulamalarını günlük rutinimizde kullanabilmeyi sağlayacak.
• 5G; gerçek zamanlı mobil kontrol ve otonom araçların hayatımıza dahil olmasını sağlayacak.
• 5G ile milyarlarca aygıta sürekli olarak ve kesintisiz ulaşabilmenin önü açılacak. Şimdiki kapasitenin en az 1000 kat fazla kapasiteye sahip birim alana ulaşılacaktır.

5G Teknolojisinin Sahibi/Tanımlayıcısı Kim?

5G teknolojisinin tek bir sahibinden söz etmek mümkün değil. Ancak Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), en tepede çatı rolünü üstlenmektedir. ITU kendi başına standart geliştirmez ancak IEEE, The WİMAX Forum, 3GPP, 5GPPP, ONF gibi standart belirleyici kurumların çalışmalarına dayalı olarak standardın onay sürecini yürütür. ITU’nun onayladığı standartlar, genel küresel çerçeveyi oluşturur.

4G ve 5G Arasındaki Farklar Nelerdir?

Uzak mesafelere sinyal göndermek için kapsamlı ve yüksek güçlü baz istasyonlarına ihtiyaç duyan 4G teknolojisinin aksine, 5G bağlantısı çok fazla sayıda ama boyut olarak küçük baz istasyonları ile internet dağıtımını yapacaktır. Bu küçük baz istasyonları, binaların çatıları veya lamba direkleri gibi yaygın yapılara entegre edilebilecek.

5G teknolojisi ile ön plana çıkacak olan, 30 ila 300 GHz frekans aralığında bulunan milimetrik dalga spektrumları, bugüne kadar cep telefonu teknolojisinde değil sadece uydu sistemlerinde kullanılıyordu. Cep telefonları radyo frekansları ile bağlantı sağlarken, 5G teknolojisi ile milimetrik dalgalara ilk kez geçecek. Bu milimetrik dalgalar bağlantı hızında çok yüksek düzeyde bir artış sağlarken, mesafe konusunda aynı performansı gösteremiyor; işte tam da bu nedenle küçük ama daha sık yerleştirilmiş baz istasyonlarına ihtiyaç duyulacak. Milimetrik dalgalar hava durumundan ve binalar gibi fiziksel engellerden çok kolay etkilenebiliyor ve bu yüzden de uzak mesafelere ulaşmaya çalışırken güç kaybı yaşıyor. Sık konumlanmış istasyonlar ile bu sıkıntı çözülecek. Tabi ki bu yepyeni altyapının oluşturulması biraz zaman alacak.

Ülkemizdeki 5G Çalışmaları Nelerdir?

5G TR Forum

Yeni Nesil Mobil Haberleşme Teknolojileri Türkiye Forumu (5GTR Forumu) Türkiye’nin 5G ve Ötesi teknolojilerine mümkün olan en yüksek ölçüde yerli ve milli imkanlarla geçebilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) öncülüğünde oluşturulmuş bir girişim olup 5GTR Forum’un fiziksel ağ, çekirdek ağ, standardizasyon ile hizmet ve uygulama çalışma gruplarında kamu kurumları, şirketler ve akademisyenler bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunmakta ve ortak proje fikirleri geliştirmek üzere çalışmaktadır.

5G ve Ötesi Beyaz Kitap

5G ve ötesine yönelik ülkemizin önceliklerini, strateji ve yol haritalarını içeren Beyaz Kitap, 5GTR Forum Çalışma Grupları tarafından hazırlanmıştır. 5GTR Forumun önemli çıktılarından biri olan bu çalışma, dünyada ve ülkemizde 5G teknolojileri ve çalışmalarında gelinen durum, 5G mimarisi öngörüleri ile 5G gereksinimlerinin potansiyel teknoloji yapı taşlarına ilişkin bir bakış açısı sunmaktadır. Beyaz Kitap, ülkemizin bu teknolojileri üreten ülkelerden biri olma hedefi doğrultusunda 5G ve ötesi strateji ve yol haritaları için bir kılavuz olarak hizmet etmeyi amaçlamaktadır.

Beyaz Kitapta, 5G haberleşme şebekesini oluşturan çekirdek ağ katmanı ve fiziksel ağ katmanı ile bu katmanlar üzerinde çalışacak hizmet ve uygulamalara dair Türkiye’de yapılabilecek ve yapılması gerekli çalışmalar ele alınmıştır. Beyaz Kitap, 5G ve ötesi teknolojilere ilişkin gereksinimlere ilave olarak Türkiye’nin bu alandaki teknolojik yetenekleri de göz önünde bulundurularak geliştirilebilecek yazılım, donanım, hizmet ve uygulamalara yönelik ülkemizde 5G ekosisteminin nasıl büyütülerek verimli hale getirilebileceğine ilişkin öneriler ile yol haritalarını içermektedir. Beyaz Kitap içeriği, 5GTR Forum Çekirdek Ağ, Fiziksel Ağ, Hizmet ve Uygulama ile Standardizasyon Çalışma Gruplarında yer alan kamu kurum ve kuruluşları, işletmeciler, teknoloji şirketleri ve tedarikçi firmalar, STK’lar, özel sektör temsilcileri ve akademisyenlerimizin katkıları ile oluşturulmuştur.

5G Vadisi Açık Test Sahası

5G Vadisi Açık Test Sahası; Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve elektronik haberleşme işletmecileri Türk Telekomünikasyon A.Ş., Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş., Vodafone Telekomünikasyon A.Ş. tarafından oluşturulan ve 5G ve Ötesi teknolojilerin ARGE, ÜRGE ve testlerinin yapıldığı açık bir test sahasıdır.

Ayrıca elektronik haberleşme işletmecilerine BTK tarafından farklı illerde 5G testleri yapmaları amacıyla verilen deneme izinleri de bulunmaktadır.

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi

130’dan fazla üyesi bulunan Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK), haberleşme teknolojileri sektöründeki paydaşları bir araya getirerek; ortak hareket etmek, ekonomi ve endüstri alanında yerli ve milli kalkınmayı takviye etmek, geliştirmek, sektörün ihtiyaçlarının karşılanması ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilmelerini sağlamak, üniversitelerin bu konuda geliştirdikleri bilgiyi ticarileştirmek, sektörde donanım, yazılım ve malzeme üreticileriyle hizmet sağlayan işletmecilerin ihtiyaçlarının karşılamak amacıyla OSTİM önderliğinde 2017’de kuruldu.

Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi

Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi (HTK) tarafından, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Sanayi ve Teknoloji ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıkları, OSTİM, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile TÜBİTAK‘ın destekleriyle Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G (UUYM5G) Şebekesi Projesi 2018’de başlatıldı.

Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi kapsamında çalıştaylar düzenlenmekte, düzenlenen çalıştaylarda geliştirilen ürünlerin tanıtımları ve testleri yapılmaktadır.

16 Aralık Çarşamba günü 6.’sı düzenlenen Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi Çalıştayı’nda;

• Yerli ve milli Radyolink cihazı ile, veriler Yuşa Tepesi’ndeki yerli ve milli 5G Baz istasyonundan, İTÜ Teknokent’teki 5G Çekirdek Şebeke’ye iletildi.
• Türkiye’de ilk defa yerli ve milli 5G Çekirdek Şebeke ile çalışan 5G cep telefonları arası veri trafiği oluşturuldu. Ayrıca yerli şebekenin dünyada yaygın 3 tedarikçiye ait 5G baz istasyonları ile birlikte çalışabilir olduğu da gösterildi.
• 5G Çekirdek Şebeke üzerinde 500 bin abonelik performans senaryosu başarıyla çalıştırıldı.
• 5G Çekirdek Şebeke ve 7 GHz Radyolinke ait kayıt, sayaç ve alarmlar yine yerli ve milli 5G EMS üzerinden anlık izlendi.