Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KKVK) tarafından “Unutulma Hakkı Rehberi” yayınlandı. Geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren “Sosyal Medya Düzenlemesi” ile birlikte gündeme girmişti.
Hepimiz günümüzün büyük bir kısmını artık internette geçirir hale geldik. Dolayısıyla gezdiğimiz her sitede kendimizle ilgili iz bıraktık. Arkamızda bıraktığımız bu dijital izlerden kurtulmak sandığımız kadar da kolay değil üstelik. İşte “Unutulma Hakkı” tam da burada devreye giriyor. Bize tanımlanan bu hak sayesinde Google, Yandex gibi arama motorlarında ki bilgilerimizi, geçmişimizi silebileceğiz.
Unutulma Hakkı Nedir?
“Unutulma hakkı”, kısaca kişi ve kurumların internette kendi adlarıyla arama yapıldığında derlenen sonuçlar arasında kendileriyle ilgili bilgi, fotoğraf, belge gibi verilere yer verilmemesini isteme hakkıdır.
wıkıpedıa
Arama motorları bizlere sınırsız bilgi imkanı sunmaktadır. Bu bilgilere adımız soyadımız ve daha fazlası gibi veriler de dahil. Özellikle sosyal medyayı oldukça sık kullanan biriyseniz bilgilerinize ulaşılması daha kolay. Çok kısa bir araştırma sonucunda paylaştığınız fotoğraflardan bile konumunuz tespit edilebilir bir bilgi olacaktır. Adının arama motorlarında geçmesini istemeyenler ise yapılan bu yasal düzenleme sayesinde unutulma hakkından yararlanmayı tercih edebilir. Yani tam anlamıyla sanal dünyadan dijital izlerinizi sildirebilirsiniz.
Unutulma Hakkı Rehberi
KVKK tarafından “Unutulma Hakkı Rehberi” 44 sayfadan oluşan bir kitapçık şeklinde yayınlandı. Kitapçığın içerisinde ise üç adet ana başlık bulunuyor:
- Unutulma Hakkının Gelişimi
- İlgili Kişinin Hak Arama Yöntemleri
- Kitapçık Hazırlanırken Faydalanılan Kaynaklar
Rehberde bulunan 1.2.3. sayılı maddede: “Kurulun kişilerin adı ve soyadı ile arama motorları üzerinden yapılan aramalarda çıkan sonuçların indeksten çıkarılmasına ilişkin değerlendirmede dikkate alacağı kriterlere yer verildi”.
Bu kriterler şöyle:
- Kişinin toplumda önemli biri olması
- Bahsi geçen kişinin çocuk (18 yaşından küçük) olması
- Silinmesi istenen bilginin doğru olup olmadığı
- Şahsın çalışma hayatı ile ilgili veriler
- Kişi ile ilgili hakaret ve benzeri olumsuz yorumlar
- Özel nitelikli kişisel bilgiler ve veriler
- Var olan bilginin güncelliği
- Şahıs ile ilgili yanlış intibah oluşturan bilgiler
- Kişiye risk yaratabilecek bilgiler
- Kişinin kendi rızasıyla yayınladığı bilgiler
- Gazetecilik faaliyetlerini kapsayan içerikler
- Yayınlama zorunluluğu olan bilgiler
- Bir suç ya da suç unsuru ile ilgili paylaşılan bilgiler
Eğer yukarıda ki kriterlere uyuyorsanız sizde geçmişinizden kurtulabilirsiniz. Peki bu sistem nasıl çalışır? Sizler için başvuru adımlarını detaylı bir şekilde yazıyorum.
Unutulma Hakkı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru yapmanın birkaç koşulu olduğu gibi belirli bir sırası da var. Öncelikle kendi geçmişi ile ilgili arama verilerini sildirmek isteyen kişi kullandığı arama motoru şirketine bu istediğini belirten bir dilekçe göndermelidir. Sonrasında arama motoru şirketinden geri dönüş beklenir. Geri dönüş yapılmadıysa veya yapılan geri dönüş olumsuz olduysa ancak o zaman Unutulma Hakkı Rehberi yardımıyla bu hakkı kullanmak üzere Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na başvuru yapabilirsiniz. Yani arama motoru şirketiyle iletişime geçilmeden böyle bir durum için başvuru yapmanız mümkün değil.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na şikayette bulunmak üzere yola çıktınız diyelim. Yukarı da yazdığımız kriterlerden hangisi sizin için geçerliyse onu belirterek, detaylı bir açıklamayla başvuru yapmaya özen gösterin. Çünkü bu hak için oluşturulan kurul yukarıdaki soruların cevabını başvurunuzda arayacaktır. Başvurunuz kurul tarafından değerlendirildikten sonra şartlara uyduğunuz kesinleşti farz edelim. Sırada ki adım ise şu: KVKK sizin yerinize olaya el atacak ve ilgili arama motoru şirketine gereğinin yapılması için talepte bulunacak.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu başvuru aşamalarının nasıl ilerlediğini göstermek için rehberde aşağıdaki şemayı paylaştı. Sizlere daha açıklayıcı olması adına şemayı ekliyorum.
Unutulma Hakkı Rehberi: Anayasa’nın 20. Maddesine Vurgu
KVKK’nın Unutulma Hakkının Arama Motorları Özelinde Değerlendirilmesi ismiyle paylaştığı unutulma hakkı rehberinin, Anayasanın 20. Maddesine dayandırıldığı belirtti. Yani bu artık yasal bir hak haline geldi. Ayrıca diyelim ki başvurunuz olumsuz bir yanıt aldı ve arama motoru şirketi sizin geçmişinizi silmeyi kabul etmedi. Bu durumda arama motoru şirketini dava etme hakkına da sahip oluyorsunuz.
Dünyada Unutulma Hakkının Tarihsel Gelişimi
Unutulma Hakkı birden ortaya çıkmadı. 1998 yılında İspanyol avukat Mario Costeja Gonzalez’in başlattığı akım zaman içinde gelişerek bugün ki halini aldı. Tabloda zaman içerisinde yaşanan gelişmeleri görüyoruz.
Son Olarak
Eklenmesi gereken bir detay daha var. Evet Unutulma Hakkı yasal bir hak fakat her istediğiniz bilgiyi silemezsiniz. Örneğin; sanat camiasında oldukça ünlü bir insansınız ve magazinde sizinle alakalı istemediğiniz bilgiler geziyor. Bu gibi durumlarda Unutulma Hakkı’nı kullanamıyorsunuz. Çünkü bu kişisel bir haktan ziyade daha ciddi boyutlarda kullanmanızı gerektirecek bir hak olarak belirlendi.
Dilerseniz KKVK Unutulma Hakkı Rehberi‘ne göz atabilirsiniz.
Son dönemin popüler dizisi Squid Game‘i izlediniz mi?
